تام هنكس در نهم جولای سال 1956 میلادی در كالیفرنیا بدنیا آمد و به مانند بسیاری از بازیگران هم نسل خود بازیگری را از دوران دبیرستان آغاز كرد و به بازی در تئاتر مشغول شد.

پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه كالیفرنیا، هنكس به بازی در نقش های كوتاه در مجموعه های كمدی تلویزیونی پرداخت تا اینكه در سال های ابتدایی دهه 80 میلادی پای او به سینما باز شد.

فیلم كمدی 'شلپ' نخستین كار سینمایی وی بود كه با فروش مناسبی هم مواجه شد، هرچند كه هنكس نقشی كوتاه در آن داشت.

اما فیلمی كه وی را به شهرت رساند، 'بزرگ' ساخته پنی مارشال بود كه وی در نقش مردی جوان كه یكباره از نوجوانی به بزرگسالی پرتاب شده، ایفای نقش می كرد.

سادگی و معصومیت جاری در چهره تام هنكس به خوبی در بازی وی نیز تجلی پیدا كرد و به نقش جلوه غریبی بخشید.

هنكس در این فیلم نشان داد كه در زمینه كمدی موقعیت، صاحب استعداد خاصی است كه بعدها در فیلم هایی همچون 'فارست گامپ' آن را تكمیل كرد.

وی برای بازی در فیلم 'بزرگ' برای نخستین بار نامزد جایزه اسكار شد كه فقط پنج سال بعد برای درام 'فیلادلفیا' موفق به كسب آن شد.

دهه 90 میلادی را باید دوره شكوفایی سینمایی هنكس دانست، زیرا بهترین نقش های عمر خود را در این دهه ایفا كرد و به یكی از محبوب ترین بازیگران قرن بیستم تبدیل شد.

در سال 1993 میلادی در دو فیلم 'بی خواب در سیاتل' ساخته نورا افرون و 'فیلادلفیا' ظاهر شد كه اولی یك كمدی - رمانتیك جذاب با بازی عالی هنكس و دیگری درامی تكان دهنده با محوریت بیماری مبتلا به ایدز بود كه هنكس در نقش مرد بیمار، حضوری تاثیرگذار و غافلگیر كننده داشت.

كیفیت ایفای این نقش به حدی بود كه سرانجام آكادمی اسكار را برای اعطای اسكار بهترین بازیگر نقش اول به او قانع كرد.

'فارست گامپ' ساخته رابرت زمه كیس از جمله آنهاست كه كل فیلم روی دوش وی قرار گرفت و مهمترین عامل موفقیت اثر به حساب می آید.

وی در نقش یك عقب مانده ذهنی با توانایی های منحصر به فرد، چنان ظاهر شد كه بازیگر دیگری را برای این نقش نمی توان متصور شد.

هنكس با ظرافت یك بندباز به خوبی روی لبه های تیز نقش راه رفته و آن را از غلتیدن به دام لودگی برحذر داشته است.

كسب دومین اسكار پیاپی برای 'فارست گامپ' كه كاملا شایستگی اش را داشت، به یكباره هنكس را به یكی از قدرتمندترین و محبوب ترین بازیگران هالیوود تبدیل كرد كه استودیوها دستمزد بالایی را برای وی درنظر می گرفتند.

وی در سال های بعد نیز سیر صعودی خود را ادامه داد و با بازی در فیلم 'نجات سرباز رایان' ساخته استیون اسپیلبرگ به شهرتی جهانی دست یافت.

نقش كاپیتان 'میلر' در جنگ دوم جهانی كه فوق العاده نوشته شده، عرصه مناسبی برای توانایی های نه چندان دیده شده تام هنكس به حساب می آید كه برای علاقه مندان بازیگری او تازه و باطراوت جلوه می كند.

نگاه خیره 'میلر' در حال احتضار به تانك در حال پیشروی آلمانی از صحنه های به یادماندنی فیلم است كه هیچگاه از خاطر مخاطبان این اثر نخواهد رفت.

هنكس در سومین همكاری مشترك خود با اسپیلبرگ در فیلم 'ترمینال' كه براساس زندگی واقعی فردی ایرانی مقیم فرودگاهی در فرانسه(!) ساخته شد، بازی كرد و موفقیتی نسبی به چنگ آورد.

'دالان سبز' دیگر فیلم مشهور كارنامه سینمایی این بازیگر محبوب است كه برخلاف بسیاری از بازیگران هم نسل خود، حواشی چندانی در زندگی شخصی و خانوادگی ندارد.

وی در نقش مامور اجرای حكم اعدام با صندلی الكتریكی كه برخلاف شغلش روح لطیف و آرامی دارد، فوق العاده ظاهر شده و به شخصیت 'پل ادكامب' عینیت بخشیده است.

در همین ایام هنكس در سری فیلم های پرفروش و جذاب داستان 'اسباب بازی' به صداپیشگی پرداخت و به عروسكی به نام 'وودی' با صدای پر انعطلف خود جان بخشید.

در واقع این بازیگر توانا فقط به جای یك عروسك حرف نزد، بلكه در این رابطه شخصیت پردازی كرد و تیپی آشنا را به مخاطبانش یادآوری كرده است.

در یك دهه اخیر تام هنكس به وضوح با دوران اوجش فاصله گرفت و اغلب فیلم های وی با موفقیتی چشمگیر روبرو نشد كه بخشی از آن به بالا رفتن سن و محدود شدن نقش های پیشنهادی بازمی گردد.

'جاده پردیشن' یكی از بهترین فیلم های او در این دهه است كه كاملا به قامت هنكس نشسته است.

وی در نقش گنگستری خرده پا كه همسرش به دست روسا به خاطر كناره گرفتن او از كار به قتل رسیده، تاثیرگذار ظاهر شد و نقش را به بهترین شكل از كار درآورده است.

چهره غمگین و ماتم زده هنكس، حس همذات پنداری را در مخاطبان برانگیخته و آنها را به سوی خویش جذب كرده است.

حضور كوتاه اما تاثیرگذار 'پل نیومن' فقید نیز در صحنه های پایانی فیلم در كنار تام هنكس جلوه دیگری به فیلم بخشید و یك فیلم نوآر به یادماندنی را خلق كرده است.

از دیگر فیلم های شاخص تر او در این سال ها می توان به فیلم های 'رمز داوینچی' و 'جنگ چارلی ویلسون' اشاره كرد كه البته هیچیك به گردپای فیلم های دهه 90 به لحاظ كیفی نمی رسند.

آخرین فیلم به نمایش درآمده از وی با عنوان 'لری كراون' نیز چندان چنگی به دل نزده و مورد توجه مخاطبان عام نیز قرار نگرفت.

به نظر می رسد كه ستاره اقبال این بازیگر 56 ساله به مرور رو به غروب است، مگر آنكه اتفاق تازه ای در سال های پیش رو رخ دهد.

فراهنگ ** 9173 ** 1071